Het leven geeft zoveel input en ik wil van alles proeven en ervaringen opdoen. Daarbij wil ik ook alles goed doen, een goede leerkracht zijn, een goede student, een goede vriendin of familielid, een goed koorlid. Tot het teveel is en dan laat mijn lichaam dat heel duidelijk weten. Zoals mama het me zei “als Nele alles wil doen, valt ze in panne”. Deze week was het terug zover, mijn lichaam dat halt zei.  Hierdoor mocht ik de keuze maken, alle avonden gaan repeteren en concerten doen met het koor; of rust en voor mezelf zorgen. Een moeilijke keuze, want ik wil geen zwakte tonen, ik wil niet teleurstellen (de dirigent, mede koorleden en mezelf).  Toch ben ik blij met de waarschuwing van mijn lichaam, hierdoor kreeg ik de ruimte om voor mezelf te gaan zorgen.

Maar zoals een goede vriendin me zei, 1 dag rust is een tijdelijk lapmiddel als je aan dit tempo blijft doorgaan. Ik mag proberen meer die balans te vinden, waardoor ik niet in panne val. Het mag wat trager gaan, niet altijd ja zeggen, niet alles vol plannen. “Hij leed aan de ziekte van hen die zich schuldig voelen als ze niet werken; zolang je werkt hoef je het leven niet in de ogen te kijken”,  (uit “De schaduw van de wind” van Carlos Ruiz Zafon) een zin die een vriend me doorstuurde en deze kwam binnen. Door bezig te blijven, ook al is het met dingen die ik echt graag doe, het blijft een beetje weglopen om naar mezelf te kijken en gewoon te zijn.

Het is niet mogelijk om alles aan de kant te zetten om naar mezelf te gaan kijken, er zijn verantwoordelijkheden in mijn job en rekeningen die ik hoor te betalen. Maar daarnaast is het ook mijn verantwoordelijkheid om voor mezelf te zorgen. Mijn keuze om bij het octopus koor te gaan zingen, was grotendeels ook een invulling van mijn vrije tijd. Ik heb absoluut genoten van deze ervaringen, momenten dat ik niet in mijn hoofd zat en volledig opging in de muziek. Deze projecten zet ik nu on hold, zodat ik mijn energie kan opbouwen en gebruiken voor wat ik echt wil. Zoveel mogelijk halen uit mijn master zang opleiding en deze met succes afsluiten. Muziek zingen dat ik kies en brengen voor publiek, dat is mijn droom. Deze droom zal werkelijkheid worden in de vorm van mijn interdisciplinair project (april 2020 historisch stadhuis Hasselt) daarover later meer 🙂

​Dus meer lege momenten in de agenda, tijd om de natuur in te gaan, tijd om te lezen, te schrijven, yoga, te zijn. Hierdoor zal ik in mijn eigen kracht kunnen staan, de kracht en het vertrouwen dat ik voel nodig te hebben om op het podium te gaan staan. Ik geloof er in, alles is al goed 🙂

​

​Deze zomer was er geen grote verre reis voor mij, thuis genoten van de rust, een aantal enthousiaste leerlingen mogen ontvangen en plezier gemaakt in eigen stad. Ook ging ik er even tussenuit tijdens leuke citytrip en heb ik me 10 dagen muzikaal laten onderdompelen op het Orlando festival.






Tijdens dit Orlando festival heb ik mogen deelnemen aan de masterclass zang bij Axel Everaert. Ik had er zo’n zin in om nog eens 10 dagen intensief met mijn stem bezig te zijn en les te krijgen van de docent die me al zoveel bijbracht. Alle verwachtingen werden ruimschoots ingelost, 10 dagen optrekken met gelijkgestemden, intensief werken, geconfronteerd worden (“contra do, neen dat kan ik niet” 3 dagen later een contra ut op het concert), de interessante concerten mogen meemaken. En ik kan nog blijven doorgaan dat dit een topervaring was 🙂
Daar, tussen de oude muren van de abdij, vond ik terug hoe graag ik zing en hoe groot die honger is om bij te leren. Als ik op het podium sta en zing, verdwijnen alle zorgen en gedachten; hetzelfde gelukkig gevoel als ik ervoer tijdens mijn reis in Bali. De drang om hiermee verder te gaan was weer helemaal aangewakkerd en groter geworden. Sinds ik 3 jaar geleden afstudeerde als bachelor voelde ik dat ik nog niet op mijn eindpunt was. Ik bleef thuis wel zingen, lesgeven, ontwikkelen, maar de drang bleef om uit te zoeken hoever ik kan gaan. Daarom besloot ik deze masterclass te volgen en dat is mijn beste beslissing geweest. Het voelde heel duidelijk dat ik daar op mijn plaats was en dat het deze weg is die ik wil inslaan.
Daar, tijdens het wandelen in het park rond de abdij, ontstond het idee om de master klassieke zang te gaan studeren in Mons, bij professor Everaert. Wat me vorig jaar tegenhield om in Leuven of Antwerpen te gaan studeren, ik wil mijn master bij hem afronden. Axel laat me zijn wie ik ben en haalt zo het beste in me naar boven. Zowel zangtechnisch als het zijn van een zangeres op het podium.
De studie ‘en français’ zal een uitdaging zijn, evenals het lange reizen heen en weer. Maar de energie die vrijkomt bij het wandelen door de pittoreske stad en het zingen in het karaktervolle conservatorium, maakt alles goed. En dankzij het geloof en steun door mijn familie en vrienden, vind ik ook moed om ervoor te gaan.
Tijdens de treinreis naar Bergen las ik deze tekst in het nieuwe boek van Eva Daelman, ‘omdat het kan’; voor mij de bevestiging dat ik een juiste keuze heb gemaakt.
“It doesn’t interest me what you do for a living. I want to know what you ache for – and if you dare to dream of meeting your heart’s longing. It doesn’t interest me how old you are. I want to know if you will risk looking like a fool – for love – for your dreams – for the adventure of being alive.”

​Na een rustigere periode ging ik er een paar maanden volledig voor, de motivatie was er om door de week me in te zetten voor mijn leerlingen en zondags naar Antwerpen te trekken voor een heerlijke duo of koorrepetitie. De goesting bruiste om nieuw repertoire in te studeren, want samen muziek maken, dat is nog leuker dan alleen. 

Elke kans om te zingen nam ik, ook al was dat midden in de drukke examenperiode op school, 2 concerten uitvoeren met octopus en op zondag ochtend nog 2 maal de mis gaan zingen. Mijn muzikantenhart leefde op door op het podium te staan en deel te kunnen uitmaken van het grote muzikale geheel.

Eind juni zou er weer iets moois op de planning staan, de 9de symfonie van Beethoven (Ode an die Freude) met het koor en orkest van de Munt, in de Bozar. Iets waar ik reikhalzend naar uitkeek, deze prachtige afsluiter van het schooljaar. Alle repetities kunnen meemaken, tot de week van het concert, toen werd ik wakker met een hese stem. Paniek, frustratie, angst, stress, alles ging er in me om. Een dag thuis rusten, maar dat loste het natuurlijk niet op. Een repetitie meegemaakt waar ikzelf braaf niet heb meegezongen; de volgende dag ging zingen terug een beetje, dus ik kon me niet inhouden om toch mee te zingen tijdens orkestrepetitie. Iets wat ik me de dag nadien meteen moest bekopen want ik voelde me terug bij af, mijn stem was weer bijna weg.

De frustratie was groot en ik stond voor een keuze, of half gaan meezingen, waarschijnlijk forceren en het daarna bekopen met kans op langere schade, of afzeggen. Paniek, twijfels, niemand willen teleurstellen, ze rekenen op mij. Maar ook twijfel in mezelf, dit was toch wat ik wilde, waarom werkt dat lichaam dan niet mee, waarom moet dat net nu voorvallen. Ik wou ook mezelf niet teleurstellen en de kans laten schieten. Toen ik de keuze maakte om af te zeggen, voelde het wel als de juiste voor mezelf. Als ik iets doe, wil ik het ook helemaal goed doen, half zingen hoort daar niet bij. En het risico om nog langer niet te kunnen zingen, dat wou ik mezelf ook niet aandoen.

​De vakantie van 2 maanden is vandaag gestart, thuis blijf ik wel leerlingen ontvangen en coachen. Maar nu, de eerste week even niet. Annuleren van lessen doe ik niet graag, ik stel mensen liever niet teleur, maar nu is het eerst luisteren naar mijn lichaam. 2 maanden ook tijd om te bedenken hoe ik het volgend schooljaar ga aanpakken, om dit scenario zo veel mogelijk te vermijden. Alles met mate, zelfs wat je graag doet 🙂

Als leerkracht word ik vaak geconfronteerd met motivatie en het gebrek ervan, zowel bij de leerling als bij mezelf . Het is vrij demotiverend om een leerling week na week te horen zeggen “ik heb geen zin, ik wil niet spelen, ik kan dat niet”. Maar, heb ikzelf elk uur evenveel zin om les te geven? Wil ik elke dag met evenveel goesting gitaarspelen of zingen? Geloof ik altijd in mezelf dat ik het kan? Neen. Zo wordt deze ‘probleemstelling’ in de les een spiegel voor mezelf en ga ik op zoek naar mijn eigen motivatie.

Ik ben gitaar gaan studeren om les te geven, om mijn passie te kunnen doorgeven. Na bijna 10 jaar aan de slag te zijn in het deeltijds kunstonderwijs, blijft er van die ‘passie doorgeven’ helaas vaak weinig over. Leerlingen willen dat alles leuk is en liefst niet te moeilijk, maar een instrument leren spelen vergt inspanning. Als leerkracht probeer ik er dan voor te zorgen dat ze ‘een lied kunnen spelen’ als leuk gaan beschouwen en dat dat hun motivatie wordt om te blijven oefenen. Als een leerling na 7 jaar elke week naar de les blijft komen en bij elk nieuw stuk zegt “dat is zo mooi, ik wil dat kunnen spelen”, dan weet ik dat als ik leerkracht in mijn opzet geslaagd ben en dat geeft enorme voldoening omdat die leerling uit zichzelf de motivatie heeft gevonden om te blijven spelen. Hieruit haal ik zelf mijn motivatie om te blijven lesgeven, deze succesverhalen, hoe klein ook, een glimlach van een kind omdat ze   ’s interklaas kapoentje’ kan spelen, is voldoende.

Tijdens mijn studies werd ‘gitaar spelen’ ‘gitaar studeren’, waardoor het soms een opgave werd om de gitaar vast te nemen. Ook zingen werd werken, elke dag bezig zijn met die stemtechniek en je stem als instrument onderhouden met alle bijbehorende confrontaties. Na het behalen van mijn diploma’s viel die wekelijkse prestatiedruk weg, maar daarmee viel ook de motivatie weg. Het heeft een hele tijd geduurd eer ik uit mezelf terug mijn gitaar vastnam en een nieuwe partituur voor mezelf instudeerde. Nu kan ik ervan genieten zelf een stuk te ontdekken en dat leren spelen, of eentje uit de oude doos terug hernemen. Dat doen voor mezelf, is een grote verschuiving van motivatie en dat merk ik zelfs in mijn spel, dat vrijer wordt. Ook nieuwe uitdagingen ga ik aan, zoals de opleiding jazzgitaar, hier komt terug die prestatiedruk kijken, maar in eerste plaats doe ik het voor het spelplezier en de verrijking.

Mijn motivatie om met zangstudies te starten was niet om les te geven, maar omdat ik zo graag zing en daarmee wel op het podium wil staan. Tijdens de opleiding kreeg ik podium kansen, wat telkens een confrontatie was, maar ook genieten. Na het afstuderen zijn de plannen groot, veel op het podium willen staan, een duo zang – gitaar uitbouwen, zingen met een koor… maar op een paar concerten per jaar na, sta ik niet zoveel op dat podium. Zo verminderde mijn motivatie om te blijven zingen, omdat er ‘geen doel’ is. Na een periode van wachten op kansen, wachten op iemand die met mij een duo wil vormen, probeer ik mijn eigen kansen te creëren. Mijn liefde voor zang is ontstaan tijdens het koorzingen en dus nam ik dat terug als startpunt. Aan het begin van het jaar deed ik auditie voor het Octopus kamer- en symfonisch koor en binnenkort sta ik mee op de planken van ‘de Roma’ tijdens mijn eerste project met dit koor. Dit geeft me al zoveel goesting om meer te zingen en mijn stem te onderhouden, wat dan weer een positieve invloed heeft op mijn leerlingen en studenten.

​En zo is de cirkel rond, wanneer mijn motivatie op een laag pitje komt, ga ik die buiten mezelf zoeken, waardoor ik terug de goesting vind en deze komt van binnen uit. Deze goesting en drive straal ik naar buiten en neemt mijn studenten mee in het ‘ik hou van muziek, ik leef mij uit op gitaar en met mijn stem’- verhaal.

Mijn muzikale studies na het secundair onderwijs hebben heel wat jaren in beslag genomen (10 jaar in totaal), ik zeg vaak “ik had arts kunnen zijn ;)”. Na deze master en bacheloropleiding wil ik me nog steeds verder ontwikkelen als muzikant, want ‘volleerd’ kunnen we nooit zijn.
Eerder dit jaar dacht ik eraan voor mijn master in klassieke zang te gaan, om met nog meer bagage, kennis, techniek en vertrouwen op het podium te staan. Maar al snel voelde ik dat deze richting te specifiek en te ‘eng’ was voor mij. Ik wil me als muzikant ontwikkelen in de bredere zin.
In de zangcoaching die ik geef vertrek ik nog steeds van de klassieke stemvorming, je stem op een juiste manier leren gebruiken staat nog altijd centraal. Daarnaast werk ik vooral aan liederen uit de lichte pop en musical muziek. Dit vraagt soms heel wat inspanning om op deze manier te zingen en een mooie begeleiding op gitaar/ piano te vinden, maar de tevreden student als beloning is veel waard. Hierdoor heb ik zelf ontdekt hoe graag ik deze muziek zing, met gitaarbegeleiding. Heerlijk om de nummers in pure eenvoud als gitaar en stem te brengen.

Zo kwam ik weer bij mijn eerste muzikale liefde ‘de gitaar’ die een tijdje naar de achtergrond is geweest tijdens mijn zangstudie. Zelf weer studeren, favoriete stukken terug bovenhalen, begeleiding uitschrijven voor nummer dat ik graag zing,… Het werd duidelijk dat ik hierin wil bijleren, loskomen van de partituur, meer inzicht krijgen in de akkoorden, meer dan enkel de basisakkoorden.

Mijn interesse voor jazzmuziek en jazzgitaar is al aangewakkerd tijdens mijn jaren aan het KSO, maar door keuzes te maken werd die jazzgitaar al snel terug opgeborgen. Na al die jaren ben ik eindelijk gestart met de opleiding jazzgitaar aan het stedelijk conservatorium van Hasselt en met mijn leraar Tim Finoulst kon ik geen betere wensen! Ik heb nog maar een maandje les gehad en vind het al helemaal geweldig. Het is best een uitdaging om mijn eigen instrument op een andere manier te benaderen, maar de goesting is zo groot om bij te leren.

​Je kan je als muzikant heel specifiek en specialistisch toeleggen op 1 ‘vak’ of je kan je blik verruimen en gaan kijken en leren bij de buren. Mijn keuze is deze laatste en ik denk dat dat me als muzikant, maar ook als leerkracht alleen maar ‘rijker’ maakt.

Na een druk schooljaar, vol nieuwe leerlingen thuis, podiummomenten, persoonlijke obstakels te overwinnen,… was het tijd voor een lange vakantie. Ik zou thuis kunnen blijven en vakantie nemen, maar ik ken mezelf, dan zou ik toch alle studenten aannemen om te coachen en zou ik nog niet tot rust komen om de batterijen op te laden. Daarom besloot ik op mijn eentje naar Bali te reizen voor 5 weken, een weekje yoga, 3 weken vrijwilligerswerk en afsluiten met een kleine week strandvakantie.
Het bleek de ideale combinatie om het geluk in mezelf terug te vinden, te genieten van al het moois om me heen. Het was ook goed voor mijn zelfvertrouwen, het leren overwinnen van de kleine obstakels aan de andere kant van de wereld, op mezelf. Er waren ook uitdagingen aan te gaan, fysiek (de soms pittige yoga lessen) en mentaal (het alleen reizen) die me sterker hebben gemaakt als persoon. Het klinkt allemaal erg cliché, maar op mijn reis kwam ik mezelf tegen; en ik moet zeggen, ik ben best trots op die persoon die ik daar tegenkwam.
Een half jaar geleden ben ik met yoga lessen gestart, vanaf het moment dat ik op de mat zat, voelde ik dat ik daar hoorde. In Bali ben ik vrij intensief met yoga bezig geweest en dat bracht dingen teweeg. Het grootste profijt dat ik persoonlijk uit de yoga lessen haal, is balans. Fysiek je aarding vinden, je evenwicht. Maar ook mentaal, je gedachten kunnen uitschakelen, in jezelf kijken. Als zanger is het eveneens belangrijk je balans te vinden, je aarding met de grond, je kunnen focussen op je stem, maar ook kunnen loslaten. Heel die wisselwerking intrigeert en motiveert mij om hierover verder te leren, te ontdekken. En uiteindelijk wil ik niets liever dan deze kennis of ervaring dan ook delen met mijn studenten.
Deze week ben ik terug vol goede moed met de zangcoachings gestart. De studenten die zo blij zijn dat ze terug les hebben, soms na een heel erg lange periode, daar word ik zelf ook blij van. Terug met de muziek bezig zijn, nieuwe muziek ontdekken, doorgeven. Het wordt een top jaar, als ik mijn geluk kan delen. Namaste 🙂

Lesgeven kan zo inspirerend zijn door elke persoon die met zijn verhaal en motivatie aan de lessen start. Als leerkracht openstaan om zelf bij te leren, geeft zoveel verrijking aan mezelf als muzikant, leerkracht en mens.
Deze week kreeg ik een interessant inzicht van 1 van mijn zangstudenten. We waren bezig aan de basisoefening en na een paar goede noten lukte het hem niet meer. Na een paar ‘trucjes’ uit te proberen besloot ik deze bewuste moeilijke noot over te slaan en terug te gaan naar de basis, even weg van de piano, op zoek naar zijn stem vanuit de ademhaling.
Daardoor ondervond hij dat dat hij door los te laten en niet alles meer te willen controleren het zingen terug ‘vanzelf’ ging. Hierop zegt hij “dat is zoals het leven, we kunnen niet over alles controle hebben en we kunnen enkel vooruit als we loslaten.”Deze opmerking is zo raak en voor vele mensen van toepassing, ook voor mij persoonlijk kom ik vaak situaties tegen waarin het een kunst is om los te laten om vooruit te gaan.
Door dit inzicht wordt het weer duidelijk waarom zingen zo belangrijk voor mezelf is. Als ik over veel twijfel of me zorgen maak, neem ik mijn gitaar vast en ga ik zingen. Krijg ik over een bepaalde situatie in mijn leven geen ‘controle’ ga ik mijn stemoefeningen doen, om daarmee tot de constatatie te komen dat ik mijn stem niet kan controleren en dus samen met alle techniek ook moet loslaten om mijn stem te laten klinken. Als ik door met wat ik zelf zo graag doe, ook nog eens mensen kan raken, dat maakt mij gelukkig en dankbaar.

Kan iedereen leren zingen? “Neen”                                                                                          Kan iedereen zijn stem leren gebruiken en ontwikkelen? “Ja”
Deze vraag krijg ik vaak van personen die geïnteresseerd zijn om zangles te volgen. Niet iedereen kan leren zingen maar voor je ontgoochelt raakt, wel iedereen kan zijn stem ontwikkelen.

​Stemvorming is leren je stem gebruiken met een juiste stemtechniek, vanuit de ademsteun. Kracht en stabiliteit in je stem kan je ontwikkelen door je ademtechniek onder controle te krijgen. Dit is niet alleen belangrijk voor zangers, maar ook voor sprekers, zoals bijvoorbeeld leerkrachten die de hele dag hun klas toespreken.
Zingen is meer dan enkel stemvorming, zingen is je stem als instrument gebruiken. Een instrument leren ‘bespelen’ begint met de techniek maar enkel een paar toonladders of akkoorden spelen op gitaar of piano gaat weinig mensen raken. Wanneer worden die noten dan muziek? Als alle componenten aanwezig zijn, juiste harmonie, passend ritme, mooie melodielijnen, en last but nog least, wanneer de uitvoerder deze componenten allemaal kan samenvoegen en zijn eigen gevoelswereld hieraan kan toevoegen.
Met zang is dat zeker ook zo, je kan leren je stem te gebruiken, je kan je gehoor trainen om juist te intoneren, je kan je tekst studeren om hem juist uit te spreken. Maar er staat pas een zanger(es) op het podium wanneer hij/zij in haar lied een verhaal vertelt.
.

​Toen ik in mijn masterjaren aan het Lemmensinstituut studeerde, gaf ik reeds enkele jaren gitaarles aan de academie. Daardoor koos ik als onderwerp voor mijn thesis “Pop versus klassiek”over de verwachting en motivatie van de leerlingen uit het DKO (Deeltijds KunstOnderwijs).
​Ik kreeg het idee dat weinig leerlingen weten over de ‘klassieke gitaar’ en wat deze lessen inhouden. Of dat ook echt zo is onderzocht ik aan de hand van enquetes van alle gitaarleerlingen van 1 academie, leerkrachten gitaar van verschillende academies en enkele interviews  met directeurs.
Een samenvatting uit het besluit van mijn thesisonderzoek: “Uit de enquêtes is naar voor gekomen dat de gitaarleerlingen inderdaad verwachten bekende liederen en akkoorden te leren spelen. De leerkrachten en directeurs zijn zich hier bewust van en de meeste leerkrachten passen zich aan aan de wensen van hun leerlingen, wanneer deze binnen de grenzen liggen van wat kan binnen de klassieke richting. Studenten hogere studies gitaar z
ijn het meestal eens over het feit dat het als leerkracht gitaar een verrijkingis om ook een beetje thuis te zijn in de popmuziek. Zij zien dit als voordeel voor hun taak als leraar in het deeltijds kunstonderwijs.”
Ondertussen geef ik reeds 9 jaar les aan het deeltijds kunstonderwijs en gaan mijn eerste leerlingen hun eindexamen afleggen. De vraag “juf wanneer leren we akkoorden?” ga ik niet langer uit de weg. Ik vind dat akkoordenleer moet opgenomen worden in het klassiek gitaarspel, het staat trouwens ook in het minimumleerplan. Akkoordenleer helpt de leerlingen inzicht krijgen in de structuur van de muziek.
Heel veel (pop)muziek is opgebouwd volgens het I – IV-V principe  <in een toonaard spreken we van 7 toontrappen (I tot VII), bij elke toontrap hoort een akkoord (bijvoorbeeld Do groot I=C, IV=F ,V=G)>. Zo geef ik aan de leerlingen bijvoorbeeld de oefening: kies een toonaard, neem de Iste, IVde en Vde trap en componeer 8 maten. Hierdoor lerenze ‘spelen’ met deze componenten, ze leren hun grepen nemen en wordt hun creativiteit getriggerd. Dan laat ik ze zelf een popnummer opzoeken met deze akkoorden, het spelen van deze begeleiding wordt al een stuk eenvoudiger.
Maar daar stopt het niet, in de klassieke gitaarliteratuur wordt ook alles opgebouwd volgens een akkoordenschema. Wanneer de leerlingen hun akkoorden kennen, gaat het sneller om bijvoorbeeld een akkoordletter E te lezen dan 6 noten boven elkaar, dit verhoogt de snelheid in zichtlezing. Nadat ze de toonaard bepaald hebben van hun klassiek werk, weten ze welke akkoorden er zowiezo zullen in voor komen (I-IV-V) en zien ze beter de opbouwende structuur.
Ten slotte speel je meer in op de verwachtingen van de leerlingen (“ik wil akkoorden leren”) waardoor ze meer gemotiveerd zijn om te studeren voor hun instrument. Plus door de link te leggen akkoordenschema in popmuziek = +/- structuur klassiek werk, wordt hun interesse gewekt in de muziekstijl waar ze nog onbekend mee zijn.

In mijn derde jaar van de solozang opleiding vertelde mijn docent dat ik er klaar voor was om zangles te geven. Ik gaf reeds een aantal jaren gitaarles aan de academie, maar voor de zanglessen besloot ik privé te starten. En een tijdje nadat mijn website live ging, waren de eersten daar die een proefles volgden.

Zelf had ik enorm veel bijgeleerd qua stemtechniek die jaren, leren zingen op een veilige manier, zonder druk op de stembanden, maar wel met veel steun uit heel je lichaam.  Dus dit wou ik ook mijn studenten aanleren, hun eigen zangstem ontwikkelen vertrekkend vanuit de ademsteun.

Iedereen heeft zijn/haar eigen stem en lichaam en dat vraagt een heel gerichte coaching, maar maakt het ook erg interessant. Ikzelf heb daardoor zelf ook veel geleerd over mijn eigen stem door op onderzoek te gaan hoe ik het best de techniek kan vertalen naar mijn student.

​Het vraagt inspanning, maar de beloning is groot. Mijn studenten zien groeien, qua stem en ook persoonlijk, dat vind ik fantastisch. Zonder mijn bescheidenheid te verliezen kan ik ook zeggen dat me dat als coach ook enorm trots maakt en me zelfvertrouwen geeft. Iemand  horen zeggen “ik word zo goed gezind van deze les”, “ik heb nu geen keelpijn meer als ik gezongen heb”; een dankwoord omdat je iemand hebt helpen voorbereiden op een uitvoering; een leerlinge al zingend horen vertrekken in de gang,… Dat doet mijn muzikanten-leerkrachten hart groeien.