De herfstwind neemt me mee in beweging en ik word uitgenodigd om in de (kleine en grotere) bewegingen die ik maak, rust en gronding te vinden. 

Zoals jullie al lazen kwam mijn plaat uit eind oktober en was er het   releaseconcert in de Clarenhofkapel. De stress en adrenaline die hierbij kwam kijken, maakten dat ik moeilijk kon 'stil vallen'; zakken in de leegte.
​Dit had zijn uiting in vluchtgedrag en altijd 'aan staan'. Dankzij een danssessie 5 ritmes met mijn groep Baskuul, kon ik helemaal in mijn lijf zakken en ontladen. Niet via rust zoals ik dacht nodig te hebben, maar door te bewegen, vol overgave. Dit was zo'n geschenk voor mijn lichaam en mijn zijn, waardoor ik daarna wel die rust kon ingaan. 

In die gronding ontstond ruimte om een volgend project vorm te geven.
Momenteel volg ik mijn laatste jaar (van de 4-jarige opleiding) lichaamsgerichte therapie & sjamanisme. Dit traject heeft me als mens enorm gevoed, bedding gegeven voor mijn groeiproces, en nog zoveel meer waar ik dankbaar voor ben. (misschien iets voor een volgende post :)) 

Daarnaast groeit het laatste jaar mijn verlangen om ook als therapeut te werken met mensen. Dit vind ik heel spannend en dat zorgt ook voor een onrust die in mij leeft.  Tijdens een sessie werd helder wat daaronder ligt: mijn angst om niet goed genoeg te zijn; en om met het de woorden van mijn therapeute te zeggen: "Er zullen mensen zijn die u niet goed genoeg vinden." Dat was een moeilijke om binnen te laten komen, blijven ademen en contact maken met mijn centrum. Een uitnodiging om te voelen dat ik ook dan  blijven staan en te doen waar mijn hart naar roept. 

Toch zit er een weten en vertrouwen in mezelf dat er iets in mij klaar is om die ruimte te bieden aan mensen en hun proces, dat ik ondersteunend kan zijn voor hun groeien. 

Dit vertrouwen werd meer verankerd doordat enkele mensen thuis verschenen met de vraag voor lichaamsgerichte therapie - hoewel ik dit nog niet uitstuurde/ bekend maakte -. Na een eerste "help, en nu?", waarmee ik te rade ging bij mijn supervisor; was en is er veel dankbaarheid voor hun vertrouwen in mij. Dat ook ik die kans krijg om te oefenen in het therapeutschap. En ik geniet, dit werk geeft me energie, blijven oefenen in aanwezig zijn bij mezelf in contact met de ander. 

Dat was ook de start van echt werk maken van op zoek gaan naar een praktijkruimte - want therapie geven in de living, dat komt toch wel heel erg dichtbij. Mijn zoektocht was vruchtbaar, sinds half november huur ik een ruimte in het centrum van Hasselt. En dit is ook een geschenk dat onze thuis terug volledig onze thuis is, zonder praktijkvoering in de living. 

In de kazerne van Herkenrode, ben je welkom in mijn ruimte voor zangcoaching, gitaarles en ook lichaamsgerichte therapie. 

Ik kreeg de vraag of ik ook stembevrijding geef, en zo ja, dan wou deze vrouw dat heel graag bij mij volgen. (zo dankbaar voor dit enthousiasme!)
Dit maakte iets in mij wakker, een inzicht dat ik via stembevrijding mijn 2 passies kan combineren. 

Mijn eerste passie, muziek en zingen, het ontdekken van mijn eigen stem en deze naar buiten laten komen. Via mijn klassieke opleidingen en daarnaast het exploreren van verschillende muziekstijlen en vrij zingen, heb ik een bagage waaruit ik kan putten om mensen in zangcoaching te begeleiden. 
Mensen in contact brengen met hun stem, via hun adem; hen laten zingen en het plezier hierin vinden, dat geeft me voldoening. 

Via het zingen en zangcoaching geven, kwam mijn interesse voor lichaamswerk en therapie. Doorheen mijn opleiding - lichaamsgerichte therapie & shamanisme - is er een passie gegroeid voor dit vak. Via lichaamswerk zoals bio-energetica en authentic movement, kwam ik zelf meer in contact met mijn lichaam en leerde ik wat mijn spanningen me komen vertellen. Steeds meer krijgen we tools hoe we kunnen kijken naar onze potentiële cliënten, door hun lichaam te laten spreken. 

Dit is het beeld dat ik heb van stembevrijding; via lichaamswerk in contact komen met het lichaam, spanning in beweging brengen. Jezelf leren gronden en reguleren en van daaruit stem laten ontstaan. Of door stem te geven, je jezelf kan reguleren en spanning in beweging kan brengen. 

Ik heb al mogen ervaren dat ik dit aan mensen kan bieden, dat ik een veilige ruimte kan creëeren waarin alles mag zijn. Dat hun stem vrij mag gaan klinken, begeleid door drum. Dit geeft me vertrouwen en motivatie om de praktijk van stembevrijding verder te onderzoeken en onderbouwen; zodat dit met zorg voor mezelf en cliënten, in mijn aanbod kan toegevoegd worden. 

Muziek en zingen geeft me een poort om naar binnen te keren, in mijn lichaam te zakken en korter bij mezelf te komen. Door te zingen, vanuit een juiste ademhaling, word ik bewust van mijn lichaam. Deze bewustwording gaf me de aanzet om verder te exploreren en voor mijn lichaam (mijn instrument) te zorgen. Via yoga en meditatie vind ik rust en beweging waar nodig, het blijft een mooie wisselwerking (in vorige blogs sprak ik al hoe yoga me als zangeres en muzikant helpt).

Muziek geeft me ook een poort naar vrijheid. Tijdens ecstatic of goa dance mijn lichaam laten bewegen op muziek, soms heel traag, dan explosief, letterlijk de spanningen eruit springen. Dit jaar mocht ik ontdekken hoeveel deugd me dat doet, dansen –  like no one is watching – op blote voeten, in contact met de aarde en daardoor met mezelf. Ook in muziek maken en zingen vond ik meer vrijheid, (niet volledig) weg van in noten en harmonieën denken, exploreren met mijn stem, improvisatie. Die klanken laten komen zonder denken, brengen me ook terug naar binnen, via de resonanties.

​Dit jaar mocht ik een groeiproces ervaren; via muziek, via de natuur, via ceremonies , via lessen, via therapie, via liefhebbende personen rond mij, kon ik meer in mijn eigen kracht gaan staan, vertrouwend op mijn eigen waarde. Van daaruit mijn intentie voor het komende jaar, dat ik vanuit mezelf sterk in de wereld mag staan en dit met liefde kan uitdragen. Vanuit zachtheid naar mezelf, naar mijn omgeving. Mensen kan inspireren met muziek, korter bij zichzelf brengen via de zangcoaching, een publiek kan raken met mijn stem.
​

​Met als hoogtepunt van uiting mijn performance ‘Connection’ op 7 mei 2020. Hoe meer ik studeer aan de muziek die ik ga zingen, hoe dieper ik hem voel zakken en hoe meer raakvlakken ik vind. Dit brengen voor publiek, naast teksten van Virgina Woolf die mijn liefde voor vogels en het pad van het leven uitspreken, vind ik ontzettend spannend, maar het voelt ook heel juist 🙂

Eind september, de eerste drukke – vaak stressvolle – weken van het nieuwe schooljaar zijn gepasseerd. Nu is er ruimte om terug te kijken op de fijne evenementen en om doelen uit te zetten voor dit gestarte jaar.

​Na twee maanden te kunnen werken van thuis uit (de privélessen liepen door in de zomer), tijd om nieuw repertoire te studeren en ook zeer welkome vakantiedagen te hebben gehad; was het eind augustus terug in het schoolsysteem springen. Mijn gevoel om terug te starten was dubbel, fijn om mijn collega’s en leerlingen terug te zien, maar ook veel weerstand voor de stress, terug in een structuur moeten passen. Nu de leerlingen allemaal geplaatst zijn, zij ook blij zijn me terug te zien en met een big smile het klaslokaal verlaten, is die weerstand verdwenen.
Deze maand kreeg ik de kans om op verschillende evenementen mezelf te tonen als zangeres en muzikant.

​Zo zong ik op 1 september de artiestenmis in de basiliek van Hasselt. Enkel een korte repetitie met organist Isabella Bikkembergs voor de aanvang van de mis en dan klaar om de mooie muziek van Wagner, Bach en Fauré te laten klinken. Zingen in de akoestiek en atmosfeer van de basiliek of kathedraal, geeft me extra input om deze muziek te vertolken. De lovende reacties van de aanwezigen deed mijn muzikantenhart groeien 🙂

​

In het kader van mijn afstudeerproject (Verbinding, april 2020, zie andere blogtekst) geef ik huiskamerconcerten. Zo’n eerste concertje mocht ik op 7 september geven in de gezellige ‘huiskamer’ bij All about Eve. – All about Eve is een conceptstore met natuurlijke huidverzorging en cosmetica, gecombineerd met een zaakje waar je superlekker vegan gerechten kan eten. –


​Spannend vond ik dat wel, de groep mensen gaan toespreken en vertellen over mijn project, de (pop) liederen zingen die mij raken en waar ik verbinding mee voel. Maar ik genoot van elk moment dat ik kon delen met dit fijne publiek.

​Een week later kon ik ditzelfde programma van het huiskamerconcert, aangevuld met extra covers, gaan zingen op de kleine ring van Hasselt tijdens autoloze zondag. Langs ‘de langste veggietafel’, een initiatief van EVA Limburg, mocht ik mijn muziek zingen voor de voorbijgangers en de mensen die hun lekkere vegetarische maaltijd aten aan deze tafel. Diezelfde avond zong ik ook nog tijdens de mantra avond georganiseerd door Tine Peeters. Tijdens zo een mantra cirkel worden verschillende mantra’s eerst voorgezongen en dan met de hele groep samen gezongen. Dit geeft een heel verbindende energie, met jezelf en met de groep door het samen zingen van de teksten in het Sanskriet. Ik ben heel dankbaar dat dit de afsluiter mocht zijn na de drukke weken.

​Het was extra druk de combinatie van de podium kansen, naast het werken als coach en leerkracht. Maar het gaf me ook veel energie, dit is wat ik graag doe; zingen voor publiek, de mensen raken met mijn stem, in welke muziekstijl dan ook. Ik voel dat er steeds meer vrijheid in mijn stem komt, improviseren en mijn stem laten klinken zoals ze komt, geeft me zo een gevoel van vrijheid en van kracht, wat ik steeds meer wil gaan ontdekken en ontwikkelen. Deze bevrijding van mijn stem is ook een grote meerwaarde voor mijn klassieke repertoire, waardoor ik met meer expressie kan zingen.
Daarmee is mijn doelstelling voor dit schooljaar gezet, de kracht en energie vinden in mezelf. Om de combo (studeren – werken) vol te houden, ook neen te kunnen zeggen en daardoor  ja aan mijn eigen gezondheid. Blijven werken aan de integratie van mijn stemtechniek gecombineerd met de vrijheid. Een vrijheid die ik ook in mijn dagelijkse leven wil toepassen vanuit mijn eigen kracht. Klaar voor een schooljaar vol ontwikkeling, persoonlijk, als leerkracht en als muzikant.

Als kind denk je niet te veel na, je volgt je eigen lichaam. Als je zin hebt om te spelen, doe je dat, als je zin hebt om te dansen, doe je dat, als je lichaam aangeeft te rusten, doe je dat. Als opgroeiende tiener werd ik me meer bewust van mijn lichaam, het in conditie willen houden door de zwemlessen en trainingen, confrontatie met mijn lichamelijke grenzen in de balletles.



Ik herinner me vooral de voldoening na de inspanning en het gelukkig zijn door het bewegen.Later kwam de haat/liefde verhouding met mijn lichaam, het veranderen door de hormonen, levensstijl. Volgens mijn hoofd paste mijn lichaam niet meer binnen het ‘ideaalbeeld’. Me goed voelen met mijn lijf dat me gegeven is, kwam pas na de acceptatie. Mijn lichaam is niet wie ik ben, maar wel mijn klankbord waarnaar ik mag luisteren en zorg voor dragen, uit liefde.

Als muzikant word ik ook geconfronteerd met mijn lichaam, gespannen spieren in mijn bovenrug en schouders, door de houding tijdens urenlang gitaar studeren. Eerst was er een gevecht, blijven doorgaan, lapmiddeltjes voor die pijnlijke nek, schouders en rug. Nu probeer ik te zorgen voor mijn lichaam via ontspanning wanneer nodig, oefeningen voor bewegelijkheid en kracht, zodat ik in een goede houding gitaar kan spelen.

Als zangeres ging dat bewustzijn van mijn lichaam nog een stap dieper (letterlijk, door het gebruik van bekkenbodemspieren ;)) . Ons instrument zijn niet enkel die kleine stembanden, het is ons hele lichaam dat we bespelen als een instrument. Als ik het vergelijk met een gitaar, zijn onze stembanden de snaren, ons lichaam de klankkast. Zonder een goedgebouwde body van de gitaar, klinken die snaren niet. Als er geen connectie is tussen ons lichaam en de stembanden, kunnen de klanken niet resoneren.

In een eerdere blogtekst schreef ik al over de wisselwerking tussen yoga en zang, daar wil ik nu nog eens op terug komen. Hoe langer ik bezig ben met yoga en me er meer in verdiep, hoe meer verbinding ik vind in mijn leven en als zangeres. Yoga leert me focussen, leert me te aanvaarden wat is, geeft me lichamelijke kracht maar leert me ook loslaten, leert me zijn.

Mijn eerste benadering naar zang was vrij technisch en instrumentaal, vanuit het denken en analyseren. Nu mijn zangtechniek steeds verder vordert, kan ik gaan vertrouwen op mijn lichaam en gaan voelen. Deze techniek blijft zeker een belangrijk onderdeel als ik zing, maar daarnaast mag ik het soms ook loslaten, de lucht laten stromen, voelen dat de klanken van diep binnen in mij komen en zo vol overgave muziek maken.

​Hoe mooi is het als je met je lijf dat je gekregen hebt, kan doen wat je graag doet EN als je door wat je graag doet, verbinding vindt met je lichaam. Hiervoor ben ik een dankbaar persoon, dat ik dit mag ervaren in mijn groeiproces. Laten we dansen, zingen, lachen, … genieten van onze aanwezigheid in het hier en nu.

Lesgeven kan zo inspirerend zijn door elke persoon die met zijn verhaal en motivatie aan de lessen start. Als leerkracht openstaan om zelf bij te leren, geeft zoveel verrijking aan mezelf als muzikant, leerkracht en mens.
Deze week kreeg ik een interessant inzicht van 1 van mijn zangstudenten. We waren bezig aan de basisoefening en na een paar goede noten lukte het hem niet meer. Na een paar ‘trucjes’ uit te proberen besloot ik deze bewuste moeilijke noot over te slaan en terug te gaan naar de basis, even weg van de piano, op zoek naar zijn stem vanuit de ademhaling.
Daardoor ondervond hij dat dat hij door los te laten en niet alles meer te willen controleren het zingen terug ‘vanzelf’ ging. Hierop zegt hij “dat is zoals het leven, we kunnen niet over alles controle hebben en we kunnen enkel vooruit als we loslaten.”Deze opmerking is zo raak en voor vele mensen van toepassing, ook voor mij persoonlijk kom ik vaak situaties tegen waarin het een kunst is om los te laten om vooruit te gaan.
Door dit inzicht wordt het weer duidelijk waarom zingen zo belangrijk voor mezelf is. Als ik over veel twijfel of me zorgen maak, neem ik mijn gitaar vast en ga ik zingen. Krijg ik over een bepaalde situatie in mijn leven geen ‘controle’ ga ik mijn stemoefeningen doen, om daarmee tot de constatatie te komen dat ik mijn stem niet kan controleren en dus samen met alle techniek ook moet loslaten om mijn stem te laten klinken. Als ik door met wat ik zelf zo graag doe, ook nog eens mensen kan raken, dat maakt mij gelukkig en dankbaar.

Kan iedereen leren zingen? “Neen”                                                                                          Kan iedereen zijn stem leren gebruiken en ontwikkelen? “Ja”
Deze vraag krijg ik vaak van personen die geïnteresseerd zijn om zangles te volgen. Niet iedereen kan leren zingen maar voor je ontgoochelt raakt, wel iedereen kan zijn stem ontwikkelen.

​Stemvorming is leren je stem gebruiken met een juiste stemtechniek, vanuit de ademsteun. Kracht en stabiliteit in je stem kan je ontwikkelen door je ademtechniek onder controle te krijgen. Dit is niet alleen belangrijk voor zangers, maar ook voor sprekers, zoals bijvoorbeeld leerkrachten die de hele dag hun klas toespreken.
Zingen is meer dan enkel stemvorming, zingen is je stem als instrument gebruiken. Een instrument leren ‘bespelen’ begint met de techniek maar enkel een paar toonladders of akkoorden spelen op gitaar of piano gaat weinig mensen raken. Wanneer worden die noten dan muziek? Als alle componenten aanwezig zijn, juiste harmonie, passend ritme, mooie melodielijnen, en last but nog least, wanneer de uitvoerder deze componenten allemaal kan samenvoegen en zijn eigen gevoelswereld hieraan kan toevoegen.
Met zang is dat zeker ook zo, je kan leren je stem te gebruiken, je kan je gehoor trainen om juist te intoneren, je kan je tekst studeren om hem juist uit te spreken. Maar er staat pas een zanger(es) op het podium wanneer hij/zij in haar lied een verhaal vertelt.
.

In mijn derde jaar van de solozang opleiding vertelde mijn docent dat ik er klaar voor was om zangles te geven. Ik gaf reeds een aantal jaren gitaarles aan de academie, maar voor de zanglessen besloot ik privé te starten. En een tijdje nadat mijn website live ging, waren de eersten daar die een proefles volgden.

Zelf had ik enorm veel bijgeleerd qua stemtechniek die jaren, leren zingen op een veilige manier, zonder druk op de stembanden, maar wel met veel steun uit heel je lichaam.  Dus dit wou ik ook mijn studenten aanleren, hun eigen zangstem ontwikkelen vertrekkend vanuit de ademsteun.

Iedereen heeft zijn/haar eigen stem en lichaam en dat vraagt een heel gerichte coaching, maar maakt het ook erg interessant. Ikzelf heb daardoor zelf ook veel geleerd over mijn eigen stem door op onderzoek te gaan hoe ik het best de techniek kan vertalen naar mijn student.

​Het vraagt inspanning, maar de beloning is groot. Mijn studenten zien groeien, qua stem en ook persoonlijk, dat vind ik fantastisch. Zonder mijn bescheidenheid te verliezen kan ik ook zeggen dat me dat als coach ook enorm trots maakt en me zelfvertrouwen geeft. Iemand  horen zeggen “ik word zo goed gezind van deze les”, “ik heb nu geen keelpijn meer als ik gezongen heb”; een dankwoord omdat je iemand hebt helpen voorbereiden op een uitvoering; een leerlinge al zingend horen vertrekken in de gang,… Dat doet mijn muzikanten-leerkrachten hart groeien.

Ademhalen, het eerste wat je doet als je ter wereld komt.  Je doet het de hele dag door en je staat er niet bij stil op welke manier je de lucht in je longen laat. Toch vertelt de wijze waarop we ademhalen ons iets, bijvoorbeeld dat je conditie niet in topvorm is als je snel buiten adem bent. Maar ook als je gespannen bent of stress hebt, gaat hij in een sneller tempo.
Stap 1 is bewust worden van je ademhaling en nadien een soort ‘controle’ erover krijgen.
Oefening:
–   Ga op je rug liggen, ontspannen, met je handen op je buik (ter hoogte van je  navel). Adem in zodat je buik zich ‘opblaast’ tegen je handen, adem bewust uit en voel je buik terug plat worden.

1. Sta recht, laat je armen en bovenlichaam naar voren buigen in een ‘zwaai’ terwijl je uitblaast buik komt naar binnen
2. Adem in terwijl je hoofd en armen nog naar beneden hangen buik blaast op
3. Kom terug rechtop staan terwijl je uitblaast en hiervoor dus je buikspieren gebruikt. buik komt naar binnen

Tip: als je s ‘avonds  niet in slaap kan vallen, ga dan deze bewuste ademhaling doen en tel daarbij tot 5 (zowel bij in- als uitademing).